چینآنالیز: ردیابی ۷۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال غیرقانونی، پنهان در دید عموم
چینآنالیز ۷۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال غیرقانونی را در کیفپولهای عمومی شناسایی کرد. ۱۵ میلیارد دلار مستقیماً به مجرمان و ۶۰ میلیارد دلار به شبکههای مرتبط تعلق دارد. با وجود تغییر روشها به سمت میکسرها، شفافیت بلاکچین به اجرای قانون برای ردیابی این وجوه کمک میکند.
کشف ۷۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال غیرقانونی
شرکت تحلیل بلاکچین چینآنالیسیس (Chainalysis) اخیراً در یک گزارش مهم، از کشف حجم عظیمی از داراییهای دیجیتال غیرقانونی پرده برداشته است. این گزارش نشان میدهد که بیش از ۷۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال مرتبط با فعالیتهای مجرمانه، در کیف پولهایی قابل مشاهده عمومی نگهداری میشوند و هنوز دستنخورده باقی ماندهاند. این یافتهها یک گنجینه دیجیتال وسیع را آشکار میکند که به صورت نظری توسط نهادهای مجری قانون در سراسر جهان قابل توقیف است. در واقع، این داراییهای کریپتویی، از طریق شبکههای مختلف زیرزمینی و حسابهای مرتبط با مجرمان، به گردش درآمدهاند و ابعاد گسترده سوءاستفاده از فناوری بلاکچین را به تصویر میکشند.
بر اساس تحلیل پیشگامانه چینآنالیسیس از موجودیهای ثابت روی زنجیره (on-chain balances)، مشخص شده است که این ۷۵ میلیارد دلار به دو دسته اصلی تقسیم میشود: نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار در کیف پولهایی قرار دارد که مستقیماً به فعالیتهای مجرمانه لینک شدهاند، و ۶۰ میلیارد دلار باقیمانده در اکوسیستم گستردهای از کیف پولهای پاییندستی نگهداری میشود که بخشهای قابل توجهی از وجوه غیرقانونی را دریافت کردهاند. تراز ترکیبی بیت کوین، اتریوم و استیبل کوینهای نگهداریشده توسط نهادهای غیرقانونی از سال ۲۰۲۰ تا ژوئیه ۲۰۲۵، با رشد چشمگیر ۳۵۹ درصدی مواجه بوده است و به ۱۵ میلیارد دلار رسیده است. در این میان، وجوه سرقتی بزرگترین سهم را به خود اختصاص داده و نشاندهنده آسیبپذیریهای امنیتی در فضای ارز دیجیتال است.
ماهیت و منشاء داراییهای غیرقانونی در بلاکچین
همانطور که اشاره شد، بیشترین حجم داراییهای غیرقانونی مربوط به وجوه سرقت شده از طریق حملات سایبری و هک است. چینآنالیسیس بر این باور است که در حالی که کلاهبرداران و بازارهای دارکنت پول خود را به سرعت جابهجا میکنند، هکرها اغلب با چالشهای عملیاتی در پولشویی حجم بالای داراییهای دزدیدهشده مواجه هستند. این امر آنها را مجبور میکند تا داراییها را برای مدت طولانیتری روی بلاکچین نگهداری کنند. حملات سایبری بزرگ اخیر، مانند سرقت ۱.۵ میلیارد دلاری صرافی بایت (Bybit) که به کره شمالی نسبت داده شده، به وضوح نشان میدهد که نقد کردن مبالغ کلان بدون جلب توجه مقامات، چقدر دشوار است. این واقعیت، ردیابی و مقابله با این نوع فعالیتهای مجرمانه را برای نهادهای قانونگذار پیچیدهتر میسازد.
شبکه گسترده پاییندستی کیف پولهای مرتبط با بازیگران غیرقانونی، بخش عمدهای از این داراییها را تشکیل میدهد که بیش از ۶۰ میلیارد دلار کریپتو را در خود جای داده است. این مبلغ تقریباً چهار برابر ارزش ذخیرهشده در کیف پولهای اصلی مجرمان است. تنها مدیران و فروشندگان بازارهای دارکنت، ۴۶.۲ میلیارد دلار را کنترل میکنند که گواه ماهیت سودآور و بلندمدت این بازارها است که از دوران «جاده ابریشم» (Silk Road) فعالیت داشتهاند. گزارش چینآنالیسیس هشدار میدهد که این مجموع پاییندستی حتی میتواند بالاتر باشد، زیرا پلتفرمهای پولشویی که به عنوان نقاط ترانزیت عمل میکنند، میتوانند رد کامل وجوه را مبهم سازند. این فرآیندهای پنهانسازی مسیر، تحلیل و ردیابی را برای کارشناسان بلاکچین و امنیت سایبری بسیار چالشبرانگیز میکند.
بیت کوین و استیبل کوینها: انتخابهای مجرمان
بیت کوین همچنان انتخاب اصلی مجرمان برای نگهداری داراییهای غیرقانونی است و ۷۵ درصد از کل موجودی نهادهای غیرقانونی را به خود اختصاص داده است. سلطه بیت کوین عمدتاً به دلیل افزایش قابل توجه قیمت آن در طول زمان است که ارزش موجودیهای نگهداری شده در کیف پولهای قدیمیتر را به شدت افزایش داده است. به نظر میرسد مجرمان نیز بیت کوین را به عنوان یک ذخیره ارزش بلندمدت تلقی میکنند؛ این گزارش نشان میدهد که بیش از یک سوم کیف پولهای بیت کوین غیرقانونی، یک سال پس از آخرین تراکنش خود، همچنان موجودی دارند. این پدیده، استراتژی بلندمدت برخی گروههای مجرم برای نگهداری و سپس پولشویی داراییهای خود را آشکار میکند و ابعاد جدیدی به مبارزه با جرائم سایبری میبخشد.
در مقابل، استیبل کوینها (Stablecoins) تمرکز کمتری در بین کیف پولهای غیرقانونی نشان میدهند. دلیل این امر احتمالاً این است که مجرمان میدانند استیبل کوینها میتوانند توسط صادرکنندگان متمرکز مسدود شوند و بنابراین ریسک خود را با توزیع آنها کاهش میدهند. این تفاوت در رویکرد، اهمیت شناخت ماهیت هر ارز دیجیتال و چگونگی تعامل آن با سیستمهای متمرکز را برای تحلیلگران امنیتی و نهادهای قانونی برجسته میکند. شفافیت نسبی بلاکچین در مورد استیبل کوینها، فرصتهایی برای بازیابی داراییها فراهم میآورد، اما نیاز به نظارت دقیق و همکاری با صادرکنندگان این داراییها را نیز میطلبد.
تغییر رویکرد پولشویی و چالشهای نهادهای قانونی
گزارش چینآنالیسیس همچنین به تغییر قابل توجهی در نحوه نقد کردن داراییهای غیرقانونی توسط مجرمان اشاره دارد. انتقال مستقیم وجوه از نهادهای غیرقانونی به صرافیهای متمرکز (Centralized Exchanges)، از بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. این امر نشاندهنده یک تغییر بزرگ به سمت استفاده از میکسرها (Mixers) و پلهای بینزنجیرهای (Cross-chain Bridges) برای پنهانسازی مسیر وجوه است. میکسرها پلتفرمهایی هستند که تراکنشهای متعدد را با هم ترکیب میکنند تا منبع و مقصد اصلی وجوه را مبهم سازند، در حالی که پلهای بینزنجیرهای امکان انتقال داراییها بین بلاکچینهای مختلف را فراهم کرده و ردیابی را دشوارتر میکنند. این تغییرات رفتاری، زمانبندی و اجرای عملیات بازیابی داراییها را برای نهادهای مجری قانون بسیار پیچیده کرده است.
با این حال، شفافیت بلاکچین همچنان یک مزیت نادر و مهم برای مقابله با این جرائم به شمار میرود. چینآنالیسیس اظهار داشته است که دادههای آن پیشتر به مقامات کمک کرده تا بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار از وجوه غیرقانونی را در سراسر جهان توقیف کنند. این موفقیتها نشاندهنده پتانسیل بالای ابزارهای تحلیل بلاکچین در مبارزه با پولشویی و تامین مالی فعالیتهای غیرقانونی است. در نهایت، نبرد میان مجرمان سایبری و نهادهای قانونی برای کنترل و ردیابی داراییهای دیجیتال، یک بازی پیچیده و در حال تکامل است که نیازمند نوآوری مداوم در هر دو جبهه است. آگاهی از این روندهای جدید برای فعالان حوزه کریپتو و بلاکچین، از جمله توسعهدهندگان وب ۳، سرمایهگذاران و کاربران عادی، برای حفظ امنیت و شفافیت در این اکوسیستم حیاتی است.
رشد خیرهکننده وجوه سرقتی از سال ۲۰۲۰
گزارش اخیر شرکت تحلیل بلاکچین «چینآنالیز» (Chainalysis) که در تاریخ ۹ اکتبر منتشر شد، پرده از حقایق نگرانکنندهای در حوزه ارزهای دیجیتال و فعالیتهای مجرمانه برداشته است. این گزارش حجم عظیمی از ۷۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال مرتبط با جرایم را شناسایی کرده که بدون دستخوردگی در کیف پولهای قابل مشاهده عمومی نگهداری میشود. این گنجینه دیجیتالی، هدف بالقوه نهادهای مجری قانون در سراسر جهان است. یافتهها به طور خاص، رشد سرسامآور وجوهی را نشان میدهد که مستقیماً توسط نهادهای غیرقانونی نگهداری میشوند و از سال ۲۰۲۰ تاکنون جهشی ۳۵۹ درصدی را تجربه کردهاند. این افزایش نگرانکننده، ابعاد رو به گسترش چالشهای امنیتی و پولشویی در اکوسیستم وب۳ را برجسته میسازد و زنگ خطری برای فعالان و رگولاتورهاست.
جهش ۳۵۹ درصدی در داراییهای مستقیم غیرقانونی
تحلیل جامع «چینآنالیز» فاش میکند که مجموع داراییهای غیرقانونی در بلاکچین، شامل وجوه نگهداری شده توسط نهادهای مجرم و شبکههای پاییندستی آنها، از ۷۵ میلیارد دلار فراتر میرود. این مبلغ به دو دسته تقسیم میشود: نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار در کیف پولهایی قرار دارد که مستقیماً به فعالیتهای مجرمانه لینک شدهاند، و ۶۰ میلیارد دلار باقیمانده در اکوسیستم گسترده کیف پولهای پاییندستی که بخشهای قابل توجهی از وجوه غیرقانونی را دریافت کردهاند. نقطه عطف این گزارش، رشد ۳۵۹ درصدی موجودی ترکیبی بیت کوین، اتریوم و استیبل کوینهای نگهداری شده مستقیماً توسط نهادهای غیرقانونی از سال ۲۰۲۰ است که تا جولای ۲۰۲۵ به حدود ۱۵ میلیارد دلار رسیده است. در این میان، وجوه سرقتی، بیشترین سهم را در این ۱۵ میلیارد دلار ایفا کرده و بزرگترین رده از این داراییها را تشکیل میدهند. این آمار نشاندهنده یک بحران رو به رشد در مبارزه با جرایم سایبری در فضای کریپتو است.
استراتژیهای مجرمان و چالشهای پولشویی
بررسیها حاکی از آن است که در حالی که اسکمرها و اپراتورهای بازارهای دارکنت به سرعت اقدام به جابجایی وجوه میکنند، هکرها اغلب با موانع عملیاتی جدی در پولشویی حجمهای عظیم دارایی روبرو هستند. این چالشها آنها را وادار میکند تا داراییهای خود را برای مدت زمان طولانیتری در بلاکچین نگهداری کنند. نمونه بارز این موضوع، سرقت ۱.۵ میلیارد دلاری صرافی بیتبیت (Bybit) است که به کره شمالی مرتبط بود و نشان داد که چگونه نقد کردن مبالغ بالا بدون جلب توجه تقریباً غیرممکن است. بیت کوین همچنان به عنوان ارز دیجیتال اصلی برای مجرمان شناخته میشود و ۷۵ درصد از کل موجودی نهادهای غیرقانونی را به خود اختصاص داده است. این برتری نه تنها به دلیل افزایش قیمت آن در طول زمان است که ارزش موجودی کیف پولهای قدیمیتر را باد کرده، بلکه مجرمان آن را به عنوان یک ذخیره ارزش بلندمدت نیز میبینند؛ بیش از یک سوم کیف پولهای بیت کوین غیرقانونی، یک سال پس از آخرین تراکنش، همچنان دارای موجودی هستند. در مقابل، استیبل کوینها کمتر متمرکز هستند، زیرا مجرمان از خطر مسدود شدن توسط صادرکنندگان متمرکز آگاهند و بنابراین برای پخش ریسک خود، آنها را پراکنده میکنند.
نقش شبکههای پاییندستی و تغییر روشهای نقد کردن
علاوه بر کیف پولهای مستقیم، گزارش «چینآنالیز» به شبکه گستردهتر کیف پولهای پاییندستی نیز اشاره دارد که به بازیگران غیرقانونی متصل هستند. این شبکه به تنهایی بیش از ۶۰ میلیارد دلار ارز دیجیتال را کنترل میکند که چهار برابر داراییهای مستقیم است. به عنوان مثال، مدیران و فروشندگان بازارهای دارکنت، به تنهایی ۴۶.۲ میلیارد دلار را در اختیار دارند که گواه بر سودآوری و طول عمر این بازارها از دوران سیلک رود است. این پتانسیل برای مجموع وجوه حتی بالاتر است، زیرا پلتفرمهای پولشویی به عنوان نقاط ترانزیت، مسیر کامل وجوه را مبهم میکنند. در کنار این، نحوه نقد کردن وجوه نیز در حال تغییر است؛ انتقال مستقیم از نهادهای غیرقانونی به صرافیهای متمرکز (CEX) از بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. این کاهش نشاندهنده گرایش فزاینده به استفاده از میکسرها (mixers) و پلهای بینزنجیرهای (cross-chain bridges) برای پنهانسازی ردپا است، که ردیابی و بازیابی داراییها را برای مجریان قانون پیچیدهتر میکند. با این حال، شفافیت ذاتی بلاکچین همچنان یک مزیت کلیدی است؛ دادههای «چینآنالیز» تاکنون به نهادها کمک کرده تا بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار وجوه غیرقانونی را در سراسر جهان توقیف کنند و این امر اهمیت ابزارهای تحلیلی و همکاری بینالمللی را بیش از پیش نمایان میسازد.
نقش بازارهای دارکنت در شبکه پولشویی
در دنیای پیچیده و روبهرشد داراییهای دیجیتال، بررسی جریان وجوه غیرقانونی از اهمیت بالایی برخوردار است. گزارش اخیر شرکت تحلیلی بلاکچین چینالیسیس (Chainalysis) نگاهی عمیق به حجم گستردهای از رمزارزهای مجرمانه انداخته که به میزان ۷۵ میلیارد دلار در کیف پولهای قابل مشاهده عمومی انباشته شدهاند. این یافتهها نه تنها از یک گنجینه عظیم دیجیتالی حکایت دارند، بلکه نشان میدهند بخش قابل توجهی از این ثروت، بهویژه در شبکههای پاییندستی (downstream networks)، ارتباط تنگاتنگی با بازارهای دارکنت (Darknet Markets) دارد. این بخش از مقاله به بررسی نقش حیاتی و پررنگ بازارهای دارکنت در اکوسیستم پولشویی و نگهداری داراییهای غیرقانونی میپردازد، و نشان میدهد چگونه این پلتفرمها به عنوان ستون فقرات جرایم سازمانیافته در فضای کریپتو عمل میکنند.
داراییهای عظیم در چنگال دارکنتها
بر اساس گزارش چینالیسیس، از مجموع ۷۵ میلیارد دلار رمزارز مجرمانه، حدود ۱۵ میلیارد دلار مستقیماً در کیف پولهای مربوط به فعالیتهای غیرقانونی اولیه نگهداری میشود. اما آنچه واقعاً قابل توجه است، ۶۰ میلیارد دلار باقیمانده است که در اکوسیستم گسترده کیف پولهای پاییندستی قرار دارد. در این میان، سهم بازارهای دارکنت خیرهکننده است: مدیران و فروشندگان این بازارها به تنهایی کنترل ۴۶.۲ میلیارد دلار رمزارز را در اختیار دارند. این رقم نه تنها بخش عمدهای از وجوه موجود در کیف پولهای پاییندستی را تشکیل میدهد، بلکه گواهی بر ماهیت سودآور و بلندمدت این بازارهاست که از زمان ظهور سیلک رود (Silk Road) فعال بودهاند.
این میزان بالای دارایی نشان میدهد که بازارهای دارکنت صرفاً نقاط تراکنش نیستند، بلکه مراکزی برای تجمع و نگهداری سرمایههای حاصل از فعالیتهای مجرمانه محسوب میشوند. تفاوت در سرعت جابجایی وجوه نیز قابل توجه است؛ در حالی که کلاهبرداران و بازارهای دارکنت معمولاً پول را سریعتر جابجا میکنند، هکرها اغلب با چالشهای عملیاتی در پولشویی حجم بالای داراییها مواجهاند که آنها را مجبور میکند داراییها را برای مدت طولانیتری به صورت آنچین (on-chain) نگه دارند. این نکته بر اهمیت و قابلیت مدیریت بالای پول در اکوسیستم دارکنت تأکید دارد.
ترجیحات دارایی و استراتژیهای نگهداری
انتخاب نوع رمزارز نیز در میان فعالان غیرقانونی، از جمله آنهایی که در بازارهای دارکنت فعالیت میکنند، الگوهای مشخصی را نشان میدهد. بیتکوین (Bitcoin) همچنان دارایی انتخابی مجرمان است و ۷۵ درصد از کل موجودی کیف پولهای نهادهای غیرقانونی را به خود اختصاص داده است. این تسلط عمدتاً به دلیل افزایش قابل توجه قیمت بیتکوین در طول زمان است که ارزش موجودی کیف پولهای قدیمیتر را به شدت افزایش داده است. علاوه بر این، مجرمان به نظر میرسد بیتکوین را به عنوان یک ذخیره ارزش بلندمدت تلقی میکنند؛ گزارش چینالیسیس نشان میدهد که بیش از یک سوم کیف پولهای بیتکوین غیرقانونی، یک سال پس از آخرین تراکنش خود، همچنان دارای موجودی هستند. این رفتار، اگرچه برای مجرمان خطرناک است، اما به شفافیت بلاکچین و فرصتهای بازیابی دارایی برای اجرای قانون کمک میکند.
در مقابل، استیبلکوینها (Stablecoins) تمرکز کمتری در کیف پولهای مجرمانه نشان میدهند. این امر احتمالاً به این دلیل است که مجرمان میدانند استیبلکوینها توسط صادرکنندگان متمرکز (centralized issuers) قابل مسدود شدن هستند، و بنابراین برای کاهش ریسک، داراییهای خود را پخش میکنند. این تفاوت در استراتژی نگهداری، دیدگاههای مهمی در مورد مدیریت ریسک توسط بازیگران دارکنت ارائه میدهد.
تکامل روشهای پولشویی و چالشهای قانونی
گزارش چینالیسیس همچنین به یک تغییر مهم در نحوه نقد کردن داراییهای مجرمانه اشاره میکند. انتقال مستقیم از نهادهای غیرقانونی به صرافیهای متمرکز (Centralized Exchanges) از بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. این کاهش چشمگیر، نشاندهنده تغییر بزرگی به سمت استفاده از میکسرها (mixers) و بریجهای بینزنجیرهای (cross-chain bridges) برای پنهانسازی ردپا است. میکسرها با ترکیب وجوه از منابع مختلف و سپس ارسال آنها به مقاصد جدید، ردیابی را دشوار میکنند، در حالی که بریجهای بینزنجیرهای امکان انتقال داراییها بین بلاکچینهای مختلف را فراهم کرده و فرآیند ردیابی را پیچیدهتر میسازند.
برای نهادهای مجری قانون، این تغییرات رفتاری، زمانبندی و اجرای عملیات بازیابی دارایی را دشوارتر میکند. با این حال، شفافیت بلاکچین همچنان یک مزیت نادر و قدرتمند را ارائه میدهد. چینالیسیس اعلام کرده است که دادههای این شرکت قبلاً به مقامات کمک کرده تا بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار از وجوه غیرقانونی را در سراسر جهان توقیف کنند. این نشان میدهد که با وجود پیشرفت روشهای پولشویی، طبیعت شفاف بلاکچین (blockchain analytics) همچنان ابزاری مهم برای مبارزه با جرایم مالی در اکوسیستم وب۳ (Web3) و کریپتو (crypto) است و هشداری برای کلاهبرداران و فعالان دارکنت محسوب میشود.
بیتکوین، دارایی محبوب مجرمان سایبری
در دنیای پر سرعت و پیچیدهٔ ارزهای دیجیتال، مبارزه با فعالیتهای غیرقانونی همواره یکی از چالشهای اصلی بوده است. شرکت تحلیل بلاکچین چینآنالیز (Chainalysis) در گزارشی تکاندهنده، حجم عظیمی از رمزارزهای نامشروع را که به ارزش بیش از ۷۵ میلیارد دلار میرسد، در کیف پولهای قابل مشاهده عمومی شناسایی کرده است. این کشف عظیم، گنجینهای دیجیتالی را نمایان میسازد که به صورت نظری توسط نهادهای مجری قانون در سراسر جهان قابل توقیف است. نکته حائز اهمیت در این میان، جایگاه ویژهای است که بیتکوین (Bitcoin) به عنوان محبوبترین دارایی در میان مجرمان سایبری به دست آورده است، عاملی که نیازمند درک عمیقتر از انگیزهها و روشهای این افراد در حوزه بلاکچین (Blockchain) است.
چرا بیتکوین انتخاب اول مجرمان سایبری است؟
گزارش چینآنالیز به وضوح نشان میدهد که بیتکوین، با سهمی ۷۵ درصدی، همچنان دارایی اصلی مورد استفاده مجرمان است. این تسلط بیتکوین در میان داراییهای نامشروع، دلایل متعددی دارد که مهمترین آنها افزایش قابل توجه قیمت آن در طول زمان است. این رشد ارزش، باعث شده تا موجودیهای نگهداری شده در کیف پولهای قدیمیتر به شکل چشمگیری افزایش یابد و انگیزهای برای نگهداری طولانیمدت آن توسط مجرمان فراهم آورد. علاوه بر این، به نظر میرسد بسیاری از عاملان غیرقانونی، بیتکوین را به عنوان یک ذخیره ارزش بلندمدت تلقی میکنند؛ یافتهها نشان میدهد که بیش از یک سوم کیف پولهای حاوی بیتکوین نامشروع، حتی یک سال پس از آخرین تراکنش خود، همچنان دارای موجودی هستند.
این رویکرد در مورد استیبلکوینها (Stablecoins) متفاوت است. مجرمان کمتر تمایل به نگهداری مقادیر زیادی استیبلکوین در یک کیف پول دارند، زیرا میدانند که این داراییها توسط صادرکنندگان متمرکز خود (Centralized Issuers) قابل مسدود شدن هستند. این عدم تمرکز، باعث میشود تا مجرمان برای پخش کردن ریسک خود، استیبلکوینها را در کیف پولهای مختلفی پراکنده کنند. این رفتار، تفاوت فاحشی را بین نحوه استفاده از بیتکوین به عنوان یک ذخیره ارزش و استیبلکوینها برای اهداف کوتاهمدتتر یا با ریسکپذیری بیشتر نشان میدهد و چالشهای امنیت سایبری را از زاویه متفاوتی برای هر نوع دارایی مطرح میکند.
گستره وسیع داراییهای نامشروع: از کیف پولهای اصلی تا شبکههای پاییندستی
تحلیل چینآنالیز بین دو دسته از کیف پولهای نامشروع تمایز قائل میشود: کیف پولهایی که مستقیماً به فعالیتهای مجرمانه مرتبط هستند و نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار رمزارز را در خود جای دادهاند و اکوسیستم گستردهای از کیف پولهای پاییندستی که بخشهای قابل توجهی از وجوه غیرقانونی را دریافت کردهاند و ۶۰ میلیارد دلار باقیمانده را نگهداری میکنند. بر اساس این گزارش، موجودی ترکیبی بیتکوین، اتریوم (Ethereum) و استیبلکوینهای نگهداری شده به طور مستقیم توسط نهادهای غیرقانونی از سال ۲۰۲۰ تا ژوئیه ۲۰۲۵، با رشد ۳۵۹ درصدی به نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار رسیده است. در این میان، وجوه سرقت شده از طریق حملات سایبری (Cyber Attacks) و فیشینگ (Phishing) بیشترین سهم را دارند و بزرگترین دسته را تشکیل میدهند.
چینآنالیز اشاره میکند که در حالی که کلاهبرداران و بازارهای دارکنت (Darknet Markets) پول را به سرعت جابجا میکنند، هکرها (Hackers) اغلب با چالشهای عملیاتی در پولشویی حجمهای عظیم داراییهای دیجیتال مواجه هستند. این موضوع، آنها را مجبور میکند تا داراییها را برای مدت طولانیتری در بلاکچین نگهداری کنند. حملات بزرگ اخیر، مانند سرقت ۱.۵ میلیارد دلاری صرافی بیتبیت (Bybit) که به کره شمالی نسبت داده شده است، به خوبی دشواری تبدیل مقادیر زیاد رمزارز به فیات بدون جلب توجه را نشان میدهد. علاوه بر این، شبکههای گسترده پاییندستی که به بازیگران غیرقانونی متصل هستند، بیش از ۶۰ میلیارد دلار رمزارز را در اختیار دارند که تقریباً چهار برابر ارزش ذخیره شده در کیف پولهای اصلی غیرقانونی است. تنها مدیران و فروشندگان بازارهای دارکنت، ۴۶.۲ میلیارد دلار را کنترل میکنند که گواهی بر ماهیت سودآور و بلندمدت این بازارها از زمان ظهور سیلک رود (Silk Road) است.
تحول در روشهای پولشویی و چالشهای ردیابی
گزارش چینآنالیز همچنین به یک تغییر مهم در نحوهٔ پولشویی و نقد کردن داراییها توسط مجرمان اشاره دارد. انتقال مستقیم از نهادهای غیرقانونی به صرافیهای متمرکز (Centralized Exchanges) از بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. این امر نشاندهندهٔ گرایش عمده به استفاده از میکسرها (Mixers) و پلهای بینزنجیرهای (Cross-chain Bridges) برای پنهانسازی و مبهمسازی مسیر وجوه است. میکسرها با ترکیب کردن وجوه از منابع مختلف و سپس ارسال مجدد آنها به مقاصد جدید، ردیابی تراکنشها را دشوار میکنند. پلهای بینزنجیرهای نیز با امکان انتقال داراییها بین بلاکچینهای مختلف، لایه دیگری از پیچیدگی را به فرآیند پولشویی اضافه میکنند و به این ترتیب تلاش برای دور زدن سیستمهای نظارتی را تشدید میکنند.
این تغییرات رفتاری، زمانبندی و اجرای عملیات بازیابی داراییها را برای نهادهای مجری قانون پیچیدهتر میکند. با این حال، شفافیت ذاتی بلاکچین همچنان یک مزیت نادر محسوب میشود. چینآنالیز اعلام کرده است که دادههای این شرکت تاکنون به مقامات در سراسر جهان برای توقیف بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار از وجوه نامشروع کمک کرده است. این موضوع نشان میدهد که با وجود پیچیدگیهای جدید در روشهای پنهانسازی وجوه، ابزارهای تحلیل بلاکچین و همکاری بین شرکتهای خصوصی و سازمانهای دولتی، همچنان میتوانند در مبارزه با جرایم مالی در اکوسیستم کریپتوکارنسی و ارتقاء امنیت سایبری مؤثر باشند و به شناسایی و بازیابی داراییهای مسروقه کمک کنند.
تغییر روشهای نقد کردن و چالشهای قانونی
گزارش اخیر شرکت تحلیل بلاکچین چینآنالیز، ابعاد گسترده فعالیتهای غیرقانونی در فضای ارزهای دیجیتال را روشن ساخته است. این گزارش از شناسایی حجم عظیمی از داراییهای دیجیتال به ارزش بیش از ۷۵ میلیارد دلار خبر میدهد که اگرچه در کیفپولهای عمومی قابل مشاهدهاند، اما به طور مستقیم یا غیرمستقیم به فعالیتهای مجرمانه تعلق دارند. این یافتهها پتانسیل چشمگیر برای بازیابی این داراییها توسط نهادهای قانونی را نیز برجسته میکند. درک تغییرات در نحوه عملکرد مجرمان و ابزارهای جدیدی که برای پنهانسازی وجوه خود به کار میبرند، برای مبارزه موثر با پولشویی و تامین امنیت در اکوسیستم بلاکچین حیاتی است.
کشف گنجینه ۷۵ میلیارد دلاری ارزهای دیجیتال مجرمانه
تحلیلهای چینآنالیز که در ۹ اکتبر منتشر شد، نشان میدهد مجموع داراییهای دیجیتال تحت کنترل نهادهای غیرقانونی و شبکههای پاییندستی آنها، از ۷۵ میلیارد دلار فراتر رفته است. این رقم شامل تقریباً ۱۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال است که مستقیماً در کیفپولهای مرتبط با فعالیتهای مجرمانه نگهداری میشود و ۶۰ میلیارد دلار باقیمانده در اکوسیستم گستردهای از کیفپولهای پاییندستی قرار دارد. موجودی ترکیبی بیتکوین، اتریوم و استیبلکوینهای تحت کنترل مستقیم نهادهای غیرقانونی، از سال ۲۰۲۰ تا ژوئیه ۲۰۲۵ حدود ۳۵۹ درصد افزایش یافته و به ۱۵ میلیارد دلار رسیده است. وجوه سرقتشده بزرگترین سهم را در این میان دارند. هکرها اغلب با چالشهای پولشویی حجم بالای داراییهای سرقتشده مواجهاند و مجبور به نگهداری طولانیتر داراییها در بلاکچین میشوند، همانند سرقت ۱.۵ میلیارد دلاری بایتبیت.
نقش بیتکوین و استیبلکوینها در پولشویی
شبکه گسترده کیفپولهای پاییندستی متصل به بازیگران غیرقانونی، بیش از ۶۰ میلیارد دلار کریپتو را در خود جای داده است، تقریباً چهار برابر ارزش ذخیرهشده در کیفپولهای اصلی مجرمانه. مدیران و فروشندگان بازارهای دارکنت به تنهایی کنترل ۴۶.۲ میلیارد دلار را در اختیار دارند. بیتکوین همچنان دارایی انتخابی مجرمان است و ۷۵ درصد از تمام موجودیهای نهادهای غیرقانونی را تشکیل میدهد، عمدتاً به دلیل افزایش قابل توجه قیمت و تلقی آن به عنوان یک ذخیره ارزش بلندمدت. بیش از یک سوم کیفپولهای بیتکوین غیرقانونی، یک سال پس از آخرین تراکنش نیز همچنان موجودی دارند. در مقابل، استیبلکوینها تمرکز کمتری نشان میدهند، زیرا مجرمان میدانند که صادرکنندگان متمرکز میتوانند آنها را مسدود کنند و از این رو ریسک خود را با توزیع وجوه کاهش میدهند.
روی آوردن به میکسرها و پلهای بینزنجیرهای برای پنهانسازی
گزارش چینآنالیز نشاندهنده تغییر قابل توجه در نحوه نقد کردن داراییهای غیرقانونی است. انتقال مستقیم از نهادهای غیرقانونی به صرافیهای متمرکز (CEXs) از بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. این کاهش، نشاندهنده تغییر عمده به سمت استفاده از میکسرها (خدماتی برای ترکیب تراکنشها و دشوار ساختن ردیابی) و پلهای بینزنجیرهای (فناوری انتقال دارایی بین بلاکچینهای مختلف) برای پنهانسازی منبع و مسیر وجوه است. این تغییرات رفتاری، زمانبندی و اجرای عملیات بازیابی داراییها را برای نهادهای اجرای قانون دشوارتر میکند و نیاز به ابزارهای تحلیلی پیشرفتهتر و همکاریهای بینالمللی را افزایش میدهد. با این حال، شفافیت ذاتی بلاکچین همچنان یک مزیت نادر برای مبارزه با جرایم سایبری است.
نقش شفافیت بلاکچین در مبارزه با پولشویی
با وجود پیچیدگیهای روزافزون در روشهای پولشویی، طبیعت شفاف بلاکچین یک ابزار قدرتمند برای نهادهای قانونی باقی میماند. هر تراکنش انجام شده در بلاکچین، ردی از خود برجای میگذارد که با ابزارهای تحلیلی مناسب قابل ردیابی است. این ویژگی به شرکتهایی مانند چینآنالیز امکان میدهد تا الگوهای پیچیده و ارتباطات بین کیفپولهای مختلف را شناسایی کرده و هویت و فعالیتهای مجرمانه را افشا سازند. چینآنالیز اعلام کرده است که دادههای این شرکت تاکنون به مقامات در سراسر جهان کمک کرده تا بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار از وجوه غیرقانونی را توقیف کنند. این آمار نشان میدهد که همکاری بین شرکتهای تحلیل بلاکچین و نهادهای دولتی، میتواند نقش حیاتی در مبارزه با جرایم مالی دیجیتال ایفا کند.
جمعبندی و توصیههای نهایی برای حفظ امنیت در فضای کریپتو
گزارش چینآنالیز بر این حقیقت تأکید دارد که فضای ارزهای دیجیتال، با وجود نوآوریها، همچنان بستر مناسبی برای فعالیتهای مجرمانه است. شناسایی ۷۵ میلیارد دلار دارایی غیرقانونی نشاندهنده مقیاس این چالش است. شفافیت ذاتی بلاکچین، در کنار پیشرفت ابزارهای تحلیل آن، همچنان یک شمشیر دولبه است. برای کاربران عادی، آگاهی از این تهدیدات و اتخاذ تدابیر امنیتی قوی، مانند استفاده از پلتفرمهای معتبر و پرهیز از تعامل با منابع ناشناس، اهمیت حیاتی دارد. فعالان حوزه کریپتو و قانونگذاران نیز باید همکاریهای خود را برای ایجاد یک اکوسیستم دیجیتال امنتر و پاسخگوتر تقویت کنند. سرمایهگذاری در فناوریهای ردیابی پیشرفته و هماهنگیهای بینالمللی برای مقابله با روشهای پولشویی در حال تحول، ضروری است تا اعتماد عمومی به فناوری بلاکچین افزایش یابد.